Stelselrollen
Aanbod en vraag
FDS verbindt de vraag naar stelseldata met het aanbod ervan.
De vraag naar stelseldata heeft betrekking op data die is ingewonnen ten behoeve van de uitvoering van een wettelijke taak. De inwinnende partij heeft in het huidige stelsel van basisregistraties de rol van ‘bronhouder’. FDS heeft geen invloed op de organisatorische en procesmatige inrichting van het inwinnen en bijhouden van de data. De rol van bronhouder is daarmee buiten scope van FDS (zie ook scope samenwerking en afbakening binnenNederland ). Wel stelt FDS eisenaan de data die onderdeel van het stelselaanbod zijn of worden.
De primaire rollen in FDS zijn de data-aanbieder en data-afnemer. Aan de primaire rollen koppelt FDS rol-specifieke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. De toekenning hiervan is afgestemd op de specifieke doelen van FDS en is alleen van toepassing op handelingen binnen het FDS afsprakenkader. Een organisatie kan als deelnemer in het stelsel, zowel aanbieder zijn als afnemer. FDS eist dat het altijd volkomen duidelijk is vanuit welke rol een stelseldeelnemer handelt.
Data-aanbieder
De data-aanbieder is een stelselrol die wordt ingevuld door een organisatie met een wettelijke taak (zie ook eisen aan stelseldata). De data-aanbieder is deelnemer in het stelsel. Hij maakt de data die tot het stelsel is toegelaten, beschikbaar en bruikbaar door er dataservices op te ontwikkelen en aan te bieden, zodat data-afnemers ze kunnen gebruiken. Deze rol is vergelijkbaar met de rol van ‘verstrekker’ in het huidige stelsel van basisregistraties.
De organisatie die de rol vervult kan tegelijkertijd ook de rol van bronhouder hebben, maar het kan ook een andere organisatie zijn. Voor FDS geldt het uitgangspunt dat de data-aanbieder verantwoordelijk is voor een bepaald data-aanbod, ongeacht of hij wel of niet de bronhouder is. De data-aanbieder staat garant voor het waarmaken van de opgegeven specificaties van de datadiensten (en de daarin vrijkomende data) die hij aanbiedt.
De data-aanbieder biedt de data aan op grond van een wettelijke taak. Hiermee is het verantwoord datadelen vanuit het publiek belang juridisch afdwingbaar.
Data-afnemer
De data-afnemer is een organisatie met een wettelijke taak, welke als deelnemer is aangesloten op het stelsel. De data-afnemer creëert maatschappelijke waarde door het toepassen van FDS- en niet-FDS-datadiensten voor het uitvoeren van zijn publieke taak: het leveren van digitale diensten aan burgers, bedrijven en overheden.
De data-afnemer moet kunnen aantonen dat hij de af te nemen gegevens binnen de kaders van zijn wettelijke taak gebruikt.