Modellen

Modellen: Definiëren betekenis en structuur van gegevens

Modellen is één van de Stelselfuncties en betreft het definiëren van de betekenis en structuur van de gegevens die worden uitgewisseld. Het uitwisselen zelf vindt plaats binnen de stelselfunctie Dataservices. De betekenis van gegevens wordt ook wel uitgedrukt als de semantiek van gegevens. De beschrijving van de betekenis en structuur van gegevens zijn onderdeel van de Metadata.

Om het potentieel van gegevens optimaal te benutten dienen de betekenis en onderlinge samenhang van gegevenselementen inzichtelijk te zijn. Het is daarom cruciaal dat het gegevensmodel van FDS aanbod inzichtelijk is voor (potentiële) afnemers. Dit gaat verder dan het benoemen van de gegevenselementen en de onderlinge samenhang. Elk gegevenselement dient voorzien te zijn van een duidelijke definitie en de context waarbinnen het gegeven is geregistreerd. Deze informatie is essentieel voor afnemers om goed te kunnen beoordelen hoe bruikbaar gegevens zijn voor hun beoogde doel.

Deelfuncties

De stelselfunctie omvat de volgende deelfuncties:

• Definiëren van begrippen
• Definiëren van informatie- en gegevensmodellen
• Definiëren van gebeurtenissen

Relatie met Europese initiatieven

De stelselfunctie Modellen is gebaseerd op het Technical Building Block Data Models van het Blueprint van het Data Spaces Support Centre. Dit komt overeen met het Data Models and Formats building block zoals beschreven in het OPEN DEI design principles position paper on Resources.

Relatie met de GDI en NORA

In de Domeinarchitectuur Gegevensuitwisseling is de stelselfunctie Modellen gerelateerd aan de functie Beheren metagegevens. Daarnaast biedt de NORA kennis over modellen en semantiek binnen de visie Nationaal Semantisch Vlak.

Definiëren van begrippen

GDI Domeinarchitectuur Gegevensuitwisseling: subfunctie Beheren begrippen en bedrijfsfuncties.

Het definiëren van begrippen vindt plaats in een begrippenkader. Binnen een begrippenkader worden begrippen van betekenis en een onderlinge samenhang voorzien. Deze samenhang kan zowel binnen een begrippenkader als tussen begrippenkaders worden aangebracht. Een begrippenkader wordt uitgedrukt met behulp van de standaard NL-SBB op basis van op de internationale standaard SKOS.

Afspraken

Nog geen afspraken

Standaarden

SKOS
NL-SBB

Definiëren van informatie- en gegevensmodellen

GDI Domeinarchitectuur Gegevensuitwisseling: subfunctie Beheren informatie- en gegevensmodellen.

De structuur en betekenis van binnen FDS uitgewisselde gegevens wordt uitgedrukt in informatie- en gegevensmodellen. In binnen informatie- en gegevensmodellen wordt, indien van toepassing, voor de betekenis verwezen naar gedefinieerde begrippen. Een informatie- of gegevensmodel wordt gedefinieerd op basis van de standaard MIM. Voor gegevens die als linked-data zijn opgesteld zijn tevens de internationale standaarden OWL en SHACL zeer geschikt.

Om gegevens koppelbaar te maken over verschillende datasets heen dienen de informatie- en gegevensmodellen koppelsleutels te bevatten. Deze koppelsleutels maken het combineren van gegevens uit verschillende datasets mogelijk. Binnen FDS wordt daar een aanzet toe gedaan binnen de Informatiekundige kern van het FDS.

Afspraken

Standaarden

MIM
OWL
SHACL

Definiëren van gebeurtenissen

GDI Domeinarchitectuur Gegevensuitwisseling: subfunctie Beheren gebeurtenissen.

Binnen de Stelselfunctie Dataservices is een deelfunctie opgenomen om over gebeurtenissen te notificeren. Ze verwijst de standaard NL GOV profile for CloudEvents naar een ’event type’, of gebeurtenistype. Deze deelfunctie definieert welke gebeurtenissen dit (potentieel) zijn. Ook het herleiden van het ontstaan van gegevens binnen Traceerbaarheid vergt het kunnen verwijzen naar definities van soorten gebeurtenissen die leiden tot de registratie van gegevens.

Bij gebeurtenissen kan onderscheid gemaakt te worden in verschillende niveau’s van gebeurtenissen. Bijvoorbeeld de levensgebeurtenis ‘Geboorte’, de administratie gebeurtenis ‘Registreren van een geboorte’ en de technische gebeurtenis ‘Het aanmaken van een record met geboortegegevens’. De invulling van deze deelfunctie vergt nog verdere doorontwikkeling en concretisering. In het bijzonder voor het definiëren van gebeurtenissen ten behoeve van traceerbaarheid ligt er een relatie met het traject Uit betrouwbare bron.

Afspraken

Nog geen afspraken

Standaarden

Nog geen standaarden

• ←Vorige
• Volgende→