Dit is de multi-page printable view van deze sectie. Klik hier om te printen.

Terug naar normale view van deze pagina.

Deelnemen aan het FDS

Hier lees je alles over hoe je kunt deelnemen aan het federatief datastelsel

Wees welkom en doe mee

We zijn blij dat je meer informatie wilt lezen over hoe je kunt deelnemen, want het succes van het stelsel is een optelsom van de bijdragen van de deelnemers. Deelname aan het stelsel brengt ook rechten en plichten met zich mee, zoals: aan de collectieve afspraken en standaarden voldoen, denk hierbij aan beschrijven en monitoren van de data(kwaliteit). Niet alle afspraken en standaarden zijn al allemaal uitgewerkt, maar hier bieden we inzicht hoe dit proces er tot nu toe uit ziet.

Meepraten en meedenken over de gezamenlijke koers, afspraken en standaarden is belangrijk, omdat zo collectief kennis, templates en voorbeelden ontstaan om de stelseldeelnemers te faciliteren en te ondersteunen. Transparantie over deelname, beschikbaarheid van data en behaalde resultaten staan hierbij centraal.

Processtappen deelnemen data-aanbieders

Organisaties kunnen in 6 stappen participeren in het fds.

Processtappen aansluiten fds

Voorverkenning

Als een organisatie een interessante dataset in beheer heeft en deze beschikbaar wil stellen via het afsprakenstelsel is er in de meeste gevallen al contact geweest met vertegenwoordiging vanuit het fds. Bijvoorbeeld met de marktmeester. Ook kunnen de deelnamevoorwaarden als test al eens (samen) nagelopen zijn om te beoordelen of er voldoende aansluitingsmogelijkheden zijn.

Stap 1: Aanmelden

De organisatie meldt zich aan met één of meerdere datasets bij het fds en geeft daarbij aan wie het aanspreekpunt vanuit de organisatie is voor het fds (veelal de CDO) en wie op het niveau van de individuele dataset (contactgegevens). Fds registreert de aanmelding en zorgt voor verwerking in de fds-deelnemersregistratie.

Stap 2: Deelname als organisatie

Wij nemen contact op met de contactpersoon ter tekening van de intentieverklaring fds. Dit betekent dat er op bestuurlijk niveau commitment van de data-aanbieder is op de (deels nog te vormen) afspraken, standaarden en voorzieningen van het fsd en dat de data-aanbieder een actieve bijdrage wil leveren aan gestandaardiseerde overheidsbrede datadeling. Fds registreert het tekenen van de intentieverklaring in de fds-deelnemersregistratie. Vanaf dit moment is de organisatiedeelname inclusief de vervolgacties en -resultaten zichtbaar voor de buitenwereld.

Stap 3: Deelname dataset

Wij nemen contact op met de contactpersoon van de dataset en maken afspraken over het invullen van de deelnamevoorwaarden. De deelnamevoorwaarden zullen we hier zo snel mogelijk publiceren. Samen concluderen we of de dataset als deelnemer of kandidaat-deelnemer aan het fds kan deelnemen, hier zijn drie conclusies mogelijk:

  • deze dataset is geschikt voor deelname fds
  • deze dataset is kandidaat-deelnemer fds
  • óf deze dataset voldoet niet aan de fds-deelname voorwaarden

Wij zorgen voor registratie van de conclusie in de fds-deelnemersregistratie.

Stap 4: Maatwerkplan

Als de conclusie een kandidaat-deelnemer betreft, worden de acties voor het maatwerkplan gezamenlijk opgesteld, inclusief de termijn. Er zijn twee opties mogelijk:

  • Uitvoering is conform plan verlopen: organisatie verklaart dat de werkzaamheden zijn afgerond en verstrekt openbare informatie waarmee dat kan worden vastgesteld.
  • Uitvoering verloopt niet conform plan: organisatie geeft aan of ze kandidatuur intrekt of dat ze in overleg met fds een nieuwe activiteit of termijn wil vaststellen.

Wij verifiëren of de eigen verklaring aan de maatwerkafspraak voldoet en leggen vast dat de kandidaat-deelnemer volwaardig deelnemer is geworden. Vervolgens registreren we de dataset in de fds-deelnemersregistratie.

Stap 5: Beschikbaar stellen van data

De organisatie publiceert de metadata van de dataset en de bijbehorende datadiensten conform de daarvoor afgesproken metadata standaarden en ‘profielen’ in de fds-catalogus zodat het nieuwe aanbod voor de fds-data-afnemers zichtbaar wordt.

Stap 6: In werking

De organisatie controleert en monitort periodiek en informeert fds over haar bevindingen. Deze bevindingen worden gepubliceerd en geregistreerd.

Transparantie Deelnameproces

Alle stappen in het deelnameproces worden geregistreerd in de deelnemersregistratie voor zowel de organisatie als de dataset. Na het tekenen van de intentieverklaring door de organisatie wordt de status zichtbaar via een communicatiekanaal van het fds (nog te bepalen), inclusief eventuele documentatie.

Deelname als organisatie en deelname per dataset

Het bovenstaande stappenplan beschrijft het proces per dataset voor data-aanbiedende organisaties. Dit betekent dat een organisatie met verschillende datasets in verschillende stadia kan participeren. Voor organisaties die al deelnemer zijn, verloopt een deel van het proces veel sneller omdat zij zich al eerder gecommitteerd hebben aan de fds-afspraken.

Bronhouder of data-aanbieder

Per dataset kan de rol van de organisatie verschillen (bronhouder of data-aanbieder). Als de data-aanbieder een andere organisatie is dan de bronhouder, dient deze de bronhouder(s) over de voorgenomen deelname te hebben geïnformeerd voordat de data-aanbieder voor deze dataset het proces kan doorlopen.

1 - Intentieverklaring

Hier lees je hoe de intentieverklaring eruit ziet als je wilt deelnemen aan het stelsel

Intentieverklaring federatief datastelsel1

Let op: als je de intentieverklaring ook daadwerkelijk wilt indienen, download deze dan hier op de IBDS website. Dan kun je de gegevens invullen en mailen naar teamIBDS@ictu.nl.

Hieronder lees je alleen waartoe je je verplicht bij het indienen van de intentieverklaring.

Ja:

Wij willen als stelseldeelnemers data onze en voor het oplossen van maatschappelijke vragen. Zo kan iedereen de vruchten plukken van de digitalisering van de samenleving. Wij geloven dat dit alleen lukt als we bij het datadelen de publieke waarden centraal ze en. Daarom gaan we werken volgens de uitgangspunten van het Federatief Datastelsel:

  1. De burger2 staat centraal

    Datadelen doen we niet voor onszelf, maar voor de maatschappij. Wij baseren onze dienstverlening op juiste, volledige en actuele gegevens die zijn afgestemd op de situatie. Daarbij realiseren we ons dat de data waarop we ons handelen baseren een afspiegeling zijn van de realiteit. We weten dat er al jd situaties kunnen voorkomen waarin de leefwereld van de individuele burger niet past in het door ons gehanteerde databeeld. Daar houden we rekening mee. Als een burger desondanks toch klem komt te zi en in de door ons geconstrueerde datawereld, dan zullen we als stelseldeelnemers alles in het werk stellen om deze burger alsnog recht te doen. Daarbij vallen we de burger niet lastig met de complexiteit van gegevensdeling binnen een stelsel. Dat is ons probleem en niet dat van de burger.

  2. Transparant data-aanbod

    We beschrijven op eenduidige wijze de kenmerken van de in het stelsel aangeboden data. We zijn open over de beoogde en gerealiseerde kwaliteit van onze data en onze datadiensten.

  3. Transparant datagebruik

    We maken zichtbaar met wie we waarvoor data delen en zijn in staat en bereid daarover verantwoording af te leggen3. We zullen gestandaardiseerd de verwerking van stelseldata gaan registreren zodat we altijd kunnen aantonen dat dit rechtmatig is gebeurd en we eenvoudig aan burgers kunnen laten zien op welke data onze besluiten zijn gebaseerd en welke organisatie wanneer en waarvoor zijn persoonlijke gegevens heeft geraadpleegd.

  4. Transparante belangenafweging

    Hoewel de letter en de geest van de wet een belangrijk kader voor het datadelen bieden, blijven er altijd situaties bestaan waarin verschillende legitieme belangen kunnen botsen. Dan moet er gekozen worden. We hanteren daarvoor een zorgvuldig openbaar proces met waarborgen dat aan alle belangen recht wordt gedaan. We maken de uitkomst van dit proces openbaar zodat iedereen kan nagaan waarop de uiteindelijke keuze is gebaseerd. We zijn ons ervan bewust dat dit aanleiding kan geven voor maatschappelijk debat, maar we beschouwen dat juist als gewenst.

  5. Waar het kan, werken we op dezelfde manier

    We maken gebruik van de stelselfuncties (afspraken, standaarden en voorzieningen) om onze data zo beschikbaar, bruikbaar en bestendig mogelijk te maken en in het datagebruik de publieke waarden te borgen.

  6. Iedereen draagt bij

    Het Federatief Datastelsel maken we samen. We realiseren ons dat het succes van het stelsel een optelsom is van de bijdragen van de deelnemers. We geven samen vorm aan de ontwikkeling van het stelsel en stemmen onze eigen ontwikkelagenda daarop af. We zijn duidelijk over wat we van elkaar verlangen en delen onze kennis en ervaring.

  7. Open, verbonden en verantwoord

    Wij zijn ambassadeur van het Federatief Datastelsel en dragen de kernwaarden open, verbonden en verantwoord uit.

  1. Geïnspireerd door het Manifest Netwerk Digitaal Erfgoed ↩︎

  2. Burger wordt hier in ruime zin gebruikt. Hier vallen zowel natuurlijke als niet natuurlijke personen (organisaties) onder. ↩︎

  3. Natuurlijk gelden hierbij de gebruikelijke uitzonderingen voor inlichtingen- en opsporingsdiensten. ↩︎